بهینه‌سازی تکثیر درون شیشه‌ای عناب (Ziziphus jujuba) رقم Tian-yuzao

چکیده درخت عناب یکی از مهم‌ترین گیاهان دارویی به‌شمار می‌رود. نرخ تکثیر این گیاه با استفاده از بذر و پاجوش پایین می‌باشد، به همین خاطر با به‌کارگیری تکنیک ریزازدیادی می‌توان میزان تکثیر آن را به مقدار قابل ملاحظه‌ای افزایش داد. به‌منظور مطالعه تاثیر محیط کشت و تنظیم‌کننده-های رشد بر پرآوری و ریشه‌زایی عناب رقم Tian-yuzao، این آزمایش به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. جهت پرآوری از محیط‌های پایه کشت MS و WPM با سطوح 0، 1/0، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر بنزیل آدنین (BA) و برای ریشه‌زایی نیز از محیط‌های کشت نام‌برده حاوی ایندول بوتریک اسید (IBA) در چهار سطح 0، 1، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر استفاده شد. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تفاوت معنی‌داری بین دو محیط MS و WPM برای صفات پرآوری و ریشه زایی مشاهده نشد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیش‌ترین درصد شاخه‌زایی (76-73 درصد) و تعداد شاخساره (1/3-3 عدد) در محیط‌های کشت حاوی 1 و 2 میلی‌گرم در لیتر BA بدست آمد، اما بیش‌ترین طول شاخساره (74 میلی‌متر)، وزن تر (296 میلی‌گرم) و وزن خشک (44 میلی‌گرم) در تیمار 1 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و میانگین طول ریشه‌های تمامی محیط‌های حاوی IBA با هم اختلاف معنی‌داری نشان ندادند اما نسبت به شاهد افزایش معنی‌داری داشتند. نتایج سازگاری نشان داد که 2/87 درصد گیاهچه‌ها در بستر رس: پیت: ورمیکولیت: پرلیت (1:1:1:1) زنده ماندند.